Özet:

Bu çalışmada, çimentonun hidratasyon ısısının belirlenmesinde kullanılan çözelti metodu ve yarı adyabatik metot arasındaki korelasyon dereceleri incelenmiştir. Çimentonun su ile reaksiyonu sonucu açığa çıkan hidratasyon ısısı ekzotermik bir olaydır ve özellikle kütle beton uygulamalarında büyük önem taşır. Hidratasyon ısısının incelikle ilişkisi bilinmektedir. Bu kapsamda, çimento incelik değerlerinin hidratasyon ısısı üzerine etkisini tespit etmek amacıyla klinker ile %5 oranında alçıtaşı öğütülerek Portland çimentosu (PÇ) üretilmiştir. Laboratuvarda, 3 farklı inceliğe sahip (3000, 3500 ve 4000 cm²/g yüzey alanı) PÇ numuneleri hazırlanmıştır. Çalışmada kullanılan incelik değerleri, PÇ standart aralığı içinde olacak şekilde seçilmiştir. Elde edilen PÇ numuneleri, her iki yöntemle farklı yaşlarda test edilmiştir. Çimentoların hidratasyon ısısını belirlemek için her numune çözelti metodunda iki kez analiz edilirken, yarı adyabatik metotta eş zamanlı olarak üç adet kalorimetre kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, hidratasyon ısısının beklendiği gibi, incelikle doğru orantılı olarak arttığını göstermektedir. Bunun yanı sıra, incelik değeri yüksek olan PÇ numunelerinin daha kısa sürede daha fazla hidratasyon ısısı çıkardığı belirlenmiştir. 7 günlük çözelti metodu sonuçları ile 41 saatlik yarı adyabatik metot sonuçları arasında güçlü bir korelasyon bulunmuş ve bu korelasyon çimentonun incelik değeri arttıkça güçlenmiştir. Bununla birlikte diğer yaşlarda bu korelasyonun zayıfladığı ve her iki metotla elde edilen sonuçlar arasında 50-57 joule/g dolayında farklılıklar oluştuğu gözlenmiştir. Bu bulgular, çimento numunelerinin incelik derecesi ve ölçüm metodu seçiminin, hidratasyon ısısı tayininde büyük etkisi olduğunu ortaya koymaktadır.