Özet:

Çimento üretim süreçlerinin yüksek enerji gereksinimi ve sebep olduğu karbon salınımı, inşaat sektöründe çevresel sürdürülebilirlik konusundaki endişeleri artırmıştır. Bu bağlamda, geopolimer betonlar (GPB), geleneksel çimentolu betonlara daha çevreci bir alternatif olarak ön plana çıkmaktadır. Geri dönüştürülmüş agregalı (GDA) GPB'ler, endüstriyel atıkların bağlayıcı olarak kullanıldığı ve doğal agregaların geri dönüştürülmüş beton agregaları ile ikame edildiği yenilikçi bir çözüm sunmaktadır. Agregalar, betonun yaklaşık %70'ini oluşturarak doğal kaynakların yoğun bir şekilde tükenmesine neden olmaktadır. Betonun geri dönüştürülmesi, hem inşaat sektöründeki atık miktarını azaltmak hem de doğal kaynak kullanımını sınırlandırmak için etkili bir yöntemdir. Bununla birlikte, geri dönüştürülmüş agregaların içerdiği zayıf yapışkan harç kalıntıları, betonun mekanik özellikleri üzerinde olumsuz etkiler yaratabilmektedir. Bu olumsuzlukların giderilmesi, geri dönüştürülmüş agregaların geopolimer betonlarda daha verimli şekilde kullanılabilmesi açısından kritik öneme sahiptir. GDA’ların mekanik özelliklerinin iyileştirilmesinde GDA’ların karbonlaştırılması, asit içerisinde bekletilmesi, eski harç tabakasının uzaklaştırılması ve farklı çözelti veya şerbet içerisinde bekletilmesi gibi yöntemler uygulanabilmektedir. Bu çalışmada, GDA’lara farklı çimentolu puzolanik şerbetler emdirilip GDA’ların içindeki boşluklar ve kusurlu yapılar giderilerek mekanik ve geçirimlilik özellikleri iyileştirilmiştir. Daha sonra bu GDA’lar kullanılarak uçucu kül esaslı geopolimer betonlar üretilmiş ve bu betonların bazı mekanik ve durabilite özellikleri araştırılmıştır. Betonların basınç dayanımı, basınçlı su geçirimliliği ve klor iyon geçirimliliği özellikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, Puzolanik şerbet emdirme işlemi uygulanan GDA’larla üretilen GPB’lerin basınç dayanımlarında ve geçirimlilik özelliklerinde iyileşme görülmüştür. Herhangi bir işlem uygulanmamış GDA’lı GPB’lere kıyasla puzolanik şerbet emdirilen GDA’lı GPB’lerin basınç dayanımlarında ve hızlı klor geçirimliliklerinde belirgin iyileşmeler görülmüştür. SD’li şerbet emdirilmiş GDA’larla üretilen GPB’ler basınç dayanımlarında %20 artış, su işleme derinliğinde %10 azalma ve klor geçirimliliğinde ise %40 iyileşme sağlamıştır.